Porady
czwartek 26 września 2024
Poświęcasz się dla innych ale dobro wcale do Ciebie nie wraca? Prawdopodobnie tkwisz w współzależności.
Współzależność jest koncepcją dotyczącą relacji między ludźmi, gdzie jedna osoba jest silnie zaangażowana emocjonalnie, psychicznie lub fizycznie w życie drugiej osoby, często kosztem własnych potrzeb, zdrowia czy szczęścia. Współzależność charakteryzuje się nadmiernym poświęceniem dla drugiej osoby, niezdolnością do ustanowienia granic w relacji, oraz silnym poczuciem odpowiedzialności za życie, zachowanie lub problemy drugiej osoby.
Współzależność w relacji może przyjąć różne formy i manifestować się w różnych sytuacjach. Oto kilka przykładów współzależności w relacji oraz towarzyszących im emocji:
- Nadmierna troska i opieka: Jedna osoba w związku może wykazywać nadmierną troskę i opiekę nad partnerem, w stopniu przekraczającym zdrową dbałość o drugą osobę. Towarzyszy temu silne poczucie odpowiedzialności za partnera, a nawet poczucie winy, gdy nie mogą kontrolować czy pomagać w rozwiązaniu problemów.
- Brak granic osobistych: Współzależny związek często charakteryzuje brak zdolności do ustalania granic osobistych. Partnerzy mogą mieć trudności z wyrażaniem swoich własnych potrzeb czy opinii, ponieważ skupiają się na zaspokajaniu potrzeb drugiej osoby.
- Uzależnienie emocjonalne: Jedna osoba może być silnie uzależniona emocjonalnie od partnera, czując potrzebę ciągłego potwierdzenia, uwagi i akceptacji. Towarzyszą temu lęki, niepokój czy depresja, gdy partner nie spełnia oczekiwań.
- Kontrola i manipulacja: Współzależna osoba może próbować kontrolować partnera lub jego zachowania, dążąc do utrzymania kontroli nad relacją. Towarzyszą temu uczucia frustracji, lęku przed utratą kontroli czy gniewu, gdy partner nie poddaje się woli współzależnej osoby.
- Niezdolność do samodzielnego funkcjonowania: Współzależna osoba może uzależnić swoje własne szczęście, poczucie wartości i stabilność emocjonalną od partnera, nie będąc w stanie funkcjonować samodzielnie. Towarzyszy temu lęk przed utratą partnera i nieumiejętność radzenia sobie w przypadku rozstania czy chwilowej separacji.
Emocje towarzyszące współzależności w relacji mogą być różnorodne i obejmować:
- Lęk: Obawa przed utratą partnera, lęk przed odrzuceniem lub niezadowoleniem partnera.
- Złość: Frustracja związana z brakiem kontroli nad partnerem lub z niezaspokojeniem własnych potrzeb.
- Smutek: Gdy współzależna osoba nie uzyskuje pożądanej odpowiedzi czy wsparcia od partnera.
- Zawstydzenie lub poczucie winy: Związane z poczuciem, że nie spełnia się oczekiwań partnera lub że jest się winnym za sytuację w relacji.
Współzależność w relacji może prowadzić do silnych emocji i stresu, dlatego ważne jest świadome rozpoznawanie tego wzorca oraz podjęcie działań w celu rozwijania zdrowszych relacji opartych na równowadze, szacunku i zdrowych granicach.
Psychoterapia jest skutecznym narzędziem w leczeniu współzależności. Terapeuci pomagają osobom współzależnym zrozumieć swoje zachowania i wzorce myślenia, które prowadzą do nadmiernego poświęcania się dla innych kosztem siebie. Terapia może skupiać się na budowaniu poczucia własnej wartości, naukę ustanawiania granic w relacjach, radzenie sobie z poczuciem winy oraz rozwijanie zdrowszych strategii radzenia sobie z trudnymi sytuacjami interpersonalnymi.
Poprzez terapię osoby współzależne mogą nauczyć się dbać o swoje potrzeby, rozwijać zdrowe relacje oparte na równowadze i szacunku dla siebie oraz innych. Terapeuci pomagają również w identyfikowaniu i zmianie szkodliwych przekonań czy wzorców zachowań, które utrzymują współzależność.