Wiele zaburzeń psychicznych może objawiać się w różny sposób, jednak wiele z nich ma wspólny mianownik – negatywny wpływ na relacje międzyludzkie. 

Zaburzenia a relacje międzyludzkie:

• Osobowość narcystyczna: Osoby z takim zaburzeniem często mają wygórowane poczucie własnej wartości, potrzebują ciągłego podziwu i brakuje im empatii. Mogą manipulować innymi, wykorzystywać ich, a także obwiniać za własne porażki. W relacjach z bliskimi osoby narcystyczne często są zazdrosne, kontrolujące i mają tendencję do dewaluowania innych czyli pokazywania im, że są gorsi lub mniej ważni.
• Zaburzenie osobowości borderline: Charakteryzuje się niestabilnymi emocjami, impulsywnością, zaburzeniami tożsamości i relacjami międzyludzkimi. Osoby z tym zaburzeniem mogą doświadczać intensywnych lęków, złości i depresji, co może prowadzić do autodestrukcyjnych zachowań i trudności w utrzymaniu stabilnych relacji.
• Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD): Objawia się natrętnymi myślami i powtarzającymi się czynnościami, które mają na celu zmniejszenie lęku. Osoby z OCD często mają trudności w funkcjonowaniu w codziennym życiu, co może prowadzić do izolacji społecznej i napięć w relacjach. Każde odstępstwo od "bezpiecznych schematów" zazwyczaj przekłada się na strach, który powoduje negatywne i krzywdzące zachowania jak karanie ciszą, unieważnienie emocji partnera lub partnerki, krzyk, złość czy manipulacja.

Konsekwencje dla bliskich i otoczenia:

Nieświadomość własnych problemów psychicznych może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji dla bliskich Ci osób i otoczenia, w którym żyjesz. 
Zranienie emocjonalne to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Bliscy osób z nieświadomymi zaburzeniami często doświadczają:

• Chwiejności emocjonalnej: Ciągłe wahania nastroju, przeskoki od euforii do głębokiej depresji mogą destabilizować relacje i powodować u bliskich uczucie bycia na emocjonalnej huśtawce.
• Poczucie winy: Bliscy często obwiniają siebie za problemy drugiej osoby, myśląc, że gdyby tylko zachowali się inaczej, sytuacja byłaby lepsza. 
• Izolacji społecznej: Z powodu strachu przed kolejnymi konfliktami lub zranieniami, bliscy mogą zacząć unikać kontaktów społecznych, co prowadzi do poczucia osamotnienia.
• Braku zaufania: Zaufanie to podstawa każdej relacji. Kiedy osoba z zaburzeniem psychicznym nie jest świadoma swoich problemów, trudno jest jej budować trwałe więzi, co prowadzi do utraty zaufania u bliskich.
• Obawy o przyszłość: Niepewność co do przyszłości relacji, strach przed kolejnymi kryzysami mogą powodować u bliskich lęk i stres.

Konflikty w relacjach z osobą z zaburzeniem psychicznym często wynikają z:

• Różnic w postrzeganiu rzeczywistości: Osoba z zaburzeniem może mieć zniekształcony obraz siebie, innych i świata, co prowadzi do nieporozumień i konfliktów
• Trudności w komunikacji: Zaburzenia emocjonalne, impulsywność mogą utrudniać skuteczną komunikację, prowadząc do niejasności i wzajemnych oskarżeń.
• Manipulacji: Osoby z niektórymi zaburzeniami, np. narcystycznym, często manipulują innymi, aby osiągnąć swoje cele, co prowadzi do konfliktów i zranienia bliskich.
• Nieprzewidywalności: Nagłe zmiany nastroju, impulsywne zachowania mogą powodować, że bliscy nigdy nie wiedzą, czego mogą się spodziewać, co prowadzi do napięć i niepewności.

Destrukcyjne zachowania wynikające z zaburzeń psychicznych: 

• Agresja: Słowna lub fizyczna agresja może stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa bliskich.
• Uzależnienia: Nadużywanie alkoholu, narkotyków czy innych substancji może pogłębiać problemy emocjonalne i prowadzić do dalszych destrukcyjnych zachowań.
• Izolacja społeczna: Osoba z zaburzeniem może zacząć unikać kontaktów społecznych, co może prowadzić do pogorszenia jej stanu psychicznego i zwiększenia ryzyka wystąpienia innych problemów.
• Patologiczne kłamstwo: Osoba z zaburzeniem psychicznym może często kłamać i manipulować sytuacją w taki sposób, aby nie dopuszczać do siebie win i krzywd, które wyrządza. Częstym zjawiskiem jest przekręcanie sytuacji w taki sposób aby to "ofiara" była obciążona winą za sytuacje. 

Wpływ na Dzieci

Szczególnie dotkliwe są konsekwencje nieświadomych zaburzeń psychicznych u rodziców. Dzieci wychowujące się w takich rodzinach często doświadczają:

• Trudności w budowaniu relacji: Obserwując konflikty i niestabilność w domu, dzieci mogą mieć trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji z innymi.
• Problemy emocjonalne: Mogą doświadczać lęku, depresji, niskiej samooceny.
• Zaburzeń behawioralnych: Mogą pojawić się problemy z koncentracją, agresja, problemy ze snem.
• Poczucie winy: Mogą obwiniać siebie za problemy w rodzinie. 

Co można zrobić aby uzdrowić siebie i swoje otoczenie? 

• Zdać sobie sprawę z problemu: Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że ma problem i że jego zachowanie wpływa negatywnie na innych.
• Rozmawiać z bliskimi: Otwarta i szczera rozmowa z bliskimi o swoich problemach może pomóc w budowaniu zaufania i lepszej komunikacji.
• Praktykować empatię: Staraj się zrozumieć, jak Twoje zachowanie wpływa na innych i jak możesz zmienić swoje zachowanie, aby nie ranić ich uczuć.
• Szukać pomocy: Terapia jest najbardziej skutecznym sposobem radzenia sobie z zaburzeniami psychicznymi. Terapeuta może pomóc w zrozumieniu własnych problemów, wypracowaniu zdrowych mechanizmów radzenia sobie ze stresem i poprawie relacji z innymi.

Nieświadomość własnych problemów psychicznych ma daleko idące konsekwencje dla otoczenia. Bliscy osób z zaburzeniami często doświadczają zranienia emocjonalnego, izolacji, a nawet zagrożenia dla zdrowia i życia. Dlatego tak ważne jest, aby osoby z zaburzeniami szukały pomocy specjalisty i pracowały nad sobą, aby poprawić jakość swojego życia i relacji z innymi.